Hormonal Replasman Tedavileri ( HRT) Nedir? Nasıl Uygulanır? Fiyatı nedir?
Kadınlar menopoz döneminde östrojen eksikliğine bağlı olarak çeşitli sorunlar yaşayabilirler. Bu eksiklik, tıptaki gelişmeler sayesinde günümüzde hormon tedavisiyle giderilebilmektedir. 1960’lı yıllardan itibaren kullanılmaya başlanan menopozda hormon tedavisi, “replasman” yani “eksik olanı yerine koyma” anlamına gelir. Hormon Replasman Tedavisi (HRT), menopozun sıcak basması, gece terlemesi, anksiyete ve depresyon gibi semptomlarını hafifletmek; ayrıca menopoz sonrasında gelişebilecek sağlık sorunlarını önlemek amacıyla uygulanır.
Kemik sağlığını koruyan ve üreme sisteminin düzgün çalışmasını destekleyen östrojen ile rahim iç zarını gebeliğe hazırlayarak hamileliğin sürdürülmesine yardımcı olan progesteron hormonlarının sentetik formlarıyla gerçekleştirilen HRT, menopoz döneminde kadınlara destek sağlayan önemli bir alternatiftir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Gülşah Dalgacı, Hormonal Replasman Tedavileri ( HRT) hakkında merak edilenleri anlattı.
Hormonal Replasman Tedavisi (HRT) Nedir?
Hormonal Replasman Tedavisi (HRT), kadınlarda menopoz döneminde yumurtalıkların doğal olarak üretimini azalttığı veya durdurduğu östrojen ve progesteron hormonlarının, vücuda dışarıdan takviye edilmesiyle uygulanan bir tedavi yöntemidir. HRT’nin temel amacı; menopozun neden olduğu sıcak basmaları, gece terlemeleri, vajinal kuruluk, uyku bozuklukları, anksiyete, depresyon, ciltte kuruma, saç dökülmesi, tırnak kırılmaları ve ilişkide ağrı gibi belirtileri hafifletmek; böylece kadının yaşam kalitesini artırmaktır. Ayrıca, tedavi kemik erimesi (osteoporoz) ve kalp-damar hastalıkları gibi menopoz sonrası ortaya çıkabilecek uzun vadeli sağlık risklerine karşı da koruma sağlamayı hedefler.
HRT Kimlere Uygulanır ve Faydaları Nelerdir?
Hormonal Replasman Tedavisi (HRT), her kadın için uygun olmasa da, özellikle şiddetli menopoz belirtileri yaşayan ve belirli risk gruplarına dahil olan kadınlarda yaşam kalitesini artıran etkili bir iyileştirme seçeneğidir. Özellikle 40 yaşından önce menopoza giren kadınlarda, doğal menopoz yaşına kadar HRT uygulanması, kemik sağlığı ve kalp-damar sistemi üzerindeki koruyucu etkileri nedeniyle büyük önem taşır. Ayrıca kemik erimesi (osteoporoz), vajinal kuruluk, kaşıntı, ilişki sırasında ağrı, uyku bozuklukları, ruh hali dalgalanmaları ve enerji düşüklüğü gibi sorunların giderilmesinde de rol oynar. Vücutta azalan hormon düzeylerini dışarıdan takviye ederek hormon dengesini yeniden sağlamayı amaçlayan HRT’nin başlıca faydaları şunlardır:
Vazomotor Belirtileri Hafifletir: Menopoz döneminde östrojen azalmasına bağlı olarak ortaya çıkan vücut ısı düzenleme bozuklukları, vazomotor belirtilerini (sıcak basmaları, gece terlemeleri, yüz ve boyun bölgesinde ani kızarma, özellikle sıcak basmasıyla birlikte görülen kalp çarpıntısı, soğuk terleme ve titreme hissi) hafifletmede öne çıkan bakım tekniklerinden biridir.
Genitoüriner Sendrom (GSM): Vajinal kuruluk, kaşıntı, idrar yolu enfeksiyonları ve idrar kaçırma sorunlarını azaltır.
Kemik Sağlığı: Östrojenin kemik koruyucu etkisi sayesinde osteoporoz ve buna bağlı kırık riskini düşürür.
Yaşam Kalitesi: Uyku kalitesini, ruh halini ve bilişsel fonksiyonları olumlu yönde etkileyerek genel yaşam memnuniyetini artırır.
Hormonal Replasman Tedavisi (HRT) Çeşitleri Nelerdir?
HRT, menopoz döneminde azalan östrojen ve progesteron hormonlarının yerine konmasıyla uygulanan, kadınların yaşam kalitesini artırmayı ve uzun vadeli sağlık risklerini azaltmayı hedefleyen başarılı bir tedavi metodudur. HRT, kadının rahim durumuna ve ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde uygulanabilir.
Yalnızca Östrojen Tedavisi: Sadece rahmi alınmış (histerektomi geçirmiş) kadınlarda gerçekleştirilir. Çünkü tek başına östrojen rahim iç zarında aşırı kalınlaşmaya yol açmaz.
Kombine Tedavi (Östrojen + Progesteron): Rahmi yerinde olan kadınlarda, östrojenin rahim iç zarını kalınlaştırma riskini önlemek amacıyla progesteron eklenir. Bu kombinasyon, hem güvenliği artırır hem de menopoz belirtilerinin kontrolünü sağlar.
HRT Uygulama Yöntemleri Nelerdir?
Ağızdan (Oral) Tabletler: En yaygın formdur; kolay uygulanır, ancak bazı kişilerde kan pıhtılaşması ve mide-bağırsak yan etkilerini artırabilir.
Cilt Yoluyla (Transdermal) Uygulama: Yama, jel veya sprey şeklinde uygulanır; tromboemboli riskini oral tabletlere göre daha az artırır ve karaciğer fonksiyonları üzerindeki olumsuz etkisini sınırlar.
Lokal (Vajinal) Östrojen: Vajinal kuruluk, kaşıntı ve idrar yolu semptomlarını hedefler; sistemik etki minimaldir.
Cilt Altı (İmplant): Küçük hormon implantları, uzun süreli ve düzenli hormon salınımı sağlar; nadiren kullanılır.
Enjeksiyon (İntramüsküler veya Subkutan): Özellikle progesteron için uygulanır; genellikle aylık veya üç aylık aralıklarla yapılır.
HRT'nin Riskleri Nelerdir ve Kimler Kullanmamalıdır?
HRT, menopoz semptomlarını hafifletmek ve birtakım sağlık faydaları sağlamak için kullanılır. Ancak başlamadan önce kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından detaylı bir risk değerlendirmesi yapılmalıdır. HRT, riskleri nedeniyle her hasta için uygun değildir. Doktor gözetiminde bireysel değerlendirme şarttır. Tedavinin riskleri, doğru hasta seçimi ve uygulama süresi ile genellikle yönetilebilir düzeydedir. HRT kullanmaması gereken durumlar şunlardır:
- Geçmişte veya mevcut meme kanseri, rahim (endometriyum) kanseri veya over kanseri öyküsü,
- Aktif veya yakın zamanda geçirilmiş damar tıkanıklığı, derin ven trombozu veya pulmoner emboli,
- Şiddetli veya kontrolsüz hipertansiyon,
- Karaciğer hastalığı veya karaciğer fonksiyon bozukluğu,
- Nedeni açıklanamayan vajinal kanama,
- Yakın zamanda geçirilmiş kalp krizi, felç veya ciddi kalp hastalığı.
Hormonal Replasman Tedavisi (HRT) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Hormonal Replasman Tedavisi meme kanseri riskine etki eder mi?
Uzun süreli (5 yıldan fazla) kombine HRT (östrojen+progesteron) kullanımı meme kanseri riskinde çok küçük bir artışa neden olabilir. Ancak bu risk, sağlıklı yaşam tarzı faktörleri ve düzenli taramalarla yönetilebilir. Karar, hastanın diğer riskleri ile birlikte değerlendirilmelidir.
HRT kullanmak istemiyorum, başka bir seçeneğim var mı?
Sıcak basmaları için bazı antidepresan ilaçlar, bitkisel takviyeler veya yaşam tarzı değişiklikleri HRT kullanmak istemeyenler için birer seçenektir. Ancak kemik koruma etkisi sadece HRT'de mevcuttur.
HRT kullanırken nasıl takip edilmeliyim?
HRT kullanırken yıllık jinekolojik muayene, meme taramaları ve tansiyon takibi hayati önem taşır. Ayrıca hekiminiz, tedaviye yanıtınızı değerlendirmek için belli aralıklarla kemik yoğunluğu ölçümü isteyebilir.
Hormonal Replasman Tedavisi (HRT) Ücreti Ne Kadardır?
HRT, kişiye özel bir tedavi planı gerektirir. Ücretlendirme; tedaviye başlamadan önceki detaylı risk değerlendirmesi ve tanı testlerinin (hormon tahlilleri, mamografi), düzenli takip vizitelerinin sıklığının ve uygulanan HRT formunun (oral, transdermal vb.) kapsamına göre farklılık göstermektedir.
Hormonal Replasman Tedavisi (HRT) Hizmeti Sunduğumuz İller
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Gülşah Dalgacı, Adana başta olmak üzere Mersin, Osmaniye, Hatay, Gaziantep, Kayseri, Şanlıurfa, Konya, Kahramanmaraş ve Niğde’den gelen hastalarına Hormonal Replasman Tedavisi (HRT) hizmeti sunuyor.
