Adet Düzensizlikleri Neden Olur? Nasıl tedavi edilir? Tedavi fiyatı nedir?
Adet döngüsü, bir kadının üreme sağlığının ve hormonal dengesinin en önemli göstergesidir. Adet düzensizlikleri, adet döngüsünün süresinde, miktarında ya da düzeninde ortaya çıkan değişiklikleri ifade eder. Hormonal dengesizlikler, miyom, enfeksiyonlar, stres, travma, ani kilo değişiklikleri, aşırı egzersiz, polikistik over sendromu (PKOS), tiroid hastalıkları, doğum kontrol yöntemleri veya bazı ilaçların kullanımı gibi çeşitli etkenler adet döngüsünü bozabilir. Ayrıca ergenlik dönemi, emzirme süreci ve menopoz öncesi dönem gibi doğal hormonal geçiş evrelerinde de adet düzensizlikleri gözlemlenebilir. Kadınların üreme sağlığını etkileyen bu yaygın durumun tanısında jinekolojik muayene, ultrason ve kan tahlilleri gerekebilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Gülşah Dalgacı, adet düzensizliğinin tanımını, nedenlerini ve tanı ile tedavi yöntemlerini anlattı.
Adet Düzensizliği Nedir?
Kadın üreme sistemi, yumurtalıklar tarafından salgılanan hormonların etkisiyle çalışır. Bu hormonlar, rahim iç tabakasını (endometriumu) olası bir gebeliğe hazırlamak için kalınlaştırır. Gebelik gerçekleşmediğinde bu tabaka dökülür ve adet kanaması meydana gelir. Adet düzensizliği, normal şartlarda 21 ila 35 gün (ortalama 28 gün) süren ve 2 ila 7 gün arasında oluşan adet döngüsünün süresinde, miktarında veya düzeninde yaşanan değişiklikleri tanımlar. Adet düzensizlikleri farklı şekillerde görülebilir:
Amenore: Üreme çağındaki bir kadında, hormonal ya da fizyolojik nedenlerle adet kanamasının üç ay veya daha uzun süreyle tamamen kesilmesidir.
Oligomenore: Adet döngülerinin normalden uzun, yani 35 günden daha uzun aralıklarla gerçekleşmesidir.
Menoraji: Adet kanamasının normalden daha uzun sürmesi veya olağandan fazla miktarda olmasıdır.
Anormal Uterin Kanama: Adet döngüsü dışında, beklenmeyen zamanlarda ya da normalden uzun süren düzensiz kanamalarla ortaya çıkan bir tablodur.
Dismenore: Adet döneminde karın ve kasık bölgesinde hissedilen ağrı ve kramplarla seyreden sancılı adet sürecidir.
Bu tür adet düzensizlikleri geçici ve zararsız olabileceği gibi kimi zaman altta yatan başka sağlık sorunlarının habercisi de olabilir. Bu yüzden adet döngüsünde belirgin bir değişiklik fark edildiğinde jinekolojik muayene, ultrason ve kan tahlilleriyle tıbbi değerlendirme yapılması önem taşır.
Adet Düzensizliklerinin Yaygın Nedenleri Nelerdir?
Adet düzensizlikleri, kadınların öncelikle doktora başvurduğu şikâyetlerin başında gelir. Adet düzensizliklerinin genel sebepleri şunlardır:
Hormonal Nedenler: Hormon seviyelerindeki dengesizlikler ya da dalgalanmalar.
Yapısal Faktörler: Rahim veya yumurtalıklardaki miyomlar, polipler veya kistler gibi anatomik rahatsızlıklar.
Yaşam Tarzı: Aşırı stres, hızlı kilo alımı veya kaybı, yoğun spor ve yeme bozuklukları.
İlaç Kullanımı: Özellikle doğum kontrol hapları veya kan sulandırıcılar gibi bazı ilaçlar adet döngüsünü etkileyebilir.
Hormonal Dengesizliklere Bağlı Sebepler Nelerdir?
Adet düzensizliklerinin sıklıkla karşılaşılan ve tedavi gerektiren hormonal sebepleri şöyle sıralanabilir:
Polikistik Over Sendromu (PCOS): Yumurtalıkların normalden fazla androjen (erkeklik hormonu) üretmesi sonucu yumurtlamanın bozulması dolayısıyla adet düzensizliği, kilo alma ve tüylenme gibi sorunlara yol açması.
Tiroid Problemleri: Tiroid bezinin az (hipotiroidi) veya aşırı (hipertiroidi) çalışması, adet döngüsünü olumsuz şekilde etkileyebilir.
Yüksek Prolaktin Seviyesi: Süt hormonu olarak bilinen prolaktinin normalden yüksek olması adet görmeyi engelleyebilir.
Erken Menopoz (Primer Yumurtalık Yetmezliği): 40 yaşından önce yumurtalık fonksiyonlarının azalması ve adetlerin kesilmesi.
Adet Düzensizliği Teşhisi Hangi Yöntemlerle Yapılır?
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları için doğru tanı, etkili tedavinin temelidir. Teşhis süreci genellikle şunları içerir:
Hastanın Detaylı Tıbbi Geçmişi: Adet döngüsü, kanama miktarı ve süresi hakkında detaylı bilgi alınması.
Fiziksel Muayene: Jinekolojik muayene.
Transvajinal Ultrasonografi: Rahim (miyom, polip) ve yumurtalıkların (kist, PCOS) durumunun değerlendirilmesi.
Hormon Testleri: Kan tahlili ile FSH, LH, tiroid hormonları, prolaktin ve androjen seviyelerinin ölçülmesi.
Gerekli Diğer Tanı Yöntemleri: Endometriyal biyopsi veya histeroskopi gibi ileri tetkikler nadiren gerekebilir.
Adet Döngüsü Bozuklukları Nasıl Tedavi Edilir?
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları, hastanın yaşına, çocuk sahibi olma isteğine ve genel sağlık durumuna göre en uygun tedavi planı hazırlanır. Tedavi yöntemi, düzensizliğin altında yatan nedene göre tamamen kişiselleştirilir.
Hormonal Tedaviler:
- Doğum Kontrol Hapları: En sık kullanılan yöntemdir. Döngüyü düzenler ve kanama miktarını azaltır.
- Progesteron Tedavisi: Özellikle PCOS veya yumurtlama sorunlarına bağlı düzensizliklerde düzenli kanamayı sağlamak için kullanılır.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Stres yönetimi, sağlıklı beslenme ve ideal kiloya ulaşmak, özellikle PCO kaynaklı düzensizliklerde çok etkilidir.
Cerrahi Müdahale: Polip veya miyom gibi yapısal sorunların varlığında cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Adet Düzensizlikleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Stres adet düzensizliğine neden olabilir mi?
Evet, kronik stres beyindeki hipotalamusu etkileyebilir. Bundan dolayı yumurtlamayı geciktirebilir veya tamamen durdurabilir. Bu durum doğrudan adet düzensizliğine yol açabilir.
Adet düzensizliği olan herkes PCOS hastası mıdır?
Hayır, adet düzensizliği birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. PCOS, yaygın bir sebeptir. Bunula birlikte, tiroid bozuklukları, yüksek stres veya erken menopoz gibi başka nedenler de olabilir. Doğru teşhis için konunun uzmanına danışmak şarttır.
Adet düzensizliğini tedavi etmezsem ne olur?
Tedavi edilmeyen düzensizlikler ileride kısırlık riskini artırabilir ya da kansızlığa (anemiye) yol açabilir. Ayrıca rahim içi zarının kalınlaşmasına bağlı uzun vadeli sağlık sorunlarına (endometriyal hiperplazi) sebep olabilir.
Adet Düzensizlikleri Tedavi Ücretleri Nasıl Belirlenir?
Adet düzensizlikleri tedavisi için ücretlendirme, öncelikle gerekli tanı testlerinin (hormon tahlilleri, ultrason vb.) kapsamına; sonrasında ise uygulanan tedavinin türüne (ilaç, danışmanlık veya cerrahi müdahale) göre değişiklik gösterebilir.
Adet Düzensizlikleri Tanı ve Tedavi Hizmeti Verdiğimiz İller
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Gülşah Dalgacı, Adana merkezli olarak gerçekleştirdiği çalışmaları kapsamında; Mersin, Osmaniye, Hatay, Gaziantep, Kayseri, Şanlıurfa, Konya, Kahramanmaraş ve Niğde illerinden gelen hastalarına adet düzensizlikleri ile ilgili tanı ve tedavi hizmeti sunmaktadır.